Phí CIC (Container Imbalance Charge) hiện đang trở thành một vấn đề nổi cộm trong ngành vận tải biển, đặc biệt đối với các doanh nghiệp xuất nhập khẩu. Đây là khoản phí bổ sung mà các hãng tàu áp dụng nhằm bù đắp chi phí vận chuyển container rỗng, nhưng lại gây không ít bức xúc cho người tham gia giao dịch. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về phí CIC, nguyên nhân phát sinh và cách thức tính toán để giúp các doanh nghiệp có cái nhìn rõ ràng hơn và đưa ra quyết định hợp lý trong quá trình giao dịch.
Phí CIC là gì?
Phụ phí CIC (Container Imbalance Charge hay Equipment Surcharge) được hiểu là phí mất cân bằng container được biết đến như một loại phụ phí trong vận tải biển. Phí này do hãng tàu thu nhằm bù đắp chi phí vận chuyển container rỗng từ nơi dư thừa đến nơi có nhu cầu sử dụng.
Phí CIC xuất hiện do tình trạng mất cân bằng về số lượng container rỗng, thường bắt nguồn từ sự chênh lệch trong cán cân xuất nhập khẩu giữa các quốc gia:
- Quốc gia nhập siêu như Việt Nam, Mỹ, EU nhập khẩu hàng hóa với khối lượng lớn, dẫn đến lượng container rỗng tồn đọng sau khi hàng được dỡ.
- Quốc gia xuất siêu như Trung Quốc, Ấn Độ lại thiếu container để đóng hàng xuất khẩu.
Điều này buộc các hãng tàu phải điều chuyển container rỗng từ nơi không có nhu cầu sang nơi cần thiết, kéo theo chi phí vận hành đáng kể. Phí CIC chính là giải pháp để các hãng tàu bù đắp chi phí phát sinh này.
Ví dụ: Việt Nam là một quốc gia nhập siêu, hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc về với số lượng lớn khiến container rỗng tồn đọng. Trong khi đó, ở Trung Quốc lại thiếu container để đóng hàng xuất khẩu. Để giải quyết, các hãng tàu phải vận chuyển container rỗng ngược về Trung Quốc và áp dụng phí CIC đối với các doanh nghiệp sử dụng container rỗng tại Việt Nam.
Mức phí CIC hiện nay thay đổi tùy theo thời điểm và tình trạng cân bằng container: 85 USD/container 20 feet và 170 USD/container 40 feet.
Đôi lúc, khi tình trạng mất cân bằng được khắc phục, hãng tàu có thể tạm ngừng thu phí CIC.
Điểm cần lưu ý: Phí CIC không cố định và được điều chỉnh tùy thuộc vào tình hình cung cầu container rỗng trên thị trường. Vì vậy, doanh nghiệp cần lưu ý cập nhật thông tin để dự đoán chi phí phát sinh trong quá trình vận chuyển hàng hóa. Phí CIC không chỉ là khoản bù đắp chi phí mà còn phản ánh những thách thức trong quản lý logistics toàn cầu.
>>> Xem thêm: Bán vỏ container lạnh cũ giá rẻ, chất lượng tại Bình Dương
Hướng dẫn cách tính phí CIC chính xác nhất
Khoản phụ phí CIC (Container Imbalance Charge) liên quan đến vận chuyển hàng nhập khẩu cần được tính vào trị giá hàng hóa nếu thuộc danh mục các khoản điều chỉnh phải cộng. Khi phụ phí CIC được xác định là khoản phải cộng, việc xác định trị giá hải quan phải tuân thủ các quy định pháp luật hiện hành tại thời điểm đăng ký tờ khai hải quan. Hiện nay, quá trình xác định trị giá hải quan và tính thuế xuất nhập khẩu được thực hiện theo Thông tư 39/2018/TT-BTC, sửa đổi và bổ sung Thông tư 38/2015/TT-BTC, chính thức áp dụng từ ngày 5/6/2018.
Ai sẽ chịu phí CIC? Thời gian thu phí CIC
Phí CIC (Container Imbalance Charge) thường được tính vào cước vận tải và do người gửi hàng (shipper) hoặc người nhận hàng (consignee) chi trả, tùy thuộc vào thỏa thuận trong hợp đồng giữa hai bên.
Phí này có thể phát sinh trước khi hàng hóa được đóng container hoặc trước khi container đến cảng nhập khẩu đầu tiên. Các chi tiết liên quan đến phí CIC sẽ được hãng tàu ghi rõ trong hợp đồng vận chuyển.
Khi hàng hóa cập cảng nhập khẩu đầu tiên và phát sinh phí CIC, trách nhiệm thanh toán thường thuộc về bên mua hàng hoặc bên nhập khẩu. Điều này xuất phát từ thực tế rằng sau khi container rỗng được trả lại, hãng tàu cần vận chuyển container này đến khu vực khác có nhu cầu sử dụng và phí CIC được áp dụng để bù đắp chi phí này.
Hiểu đơn giản, khi quá trình nhập khẩu hoàn tất, các nước nhập khẩu không giữ container rỗng cho đến khi có hàng hóa mới để xuất. Thay vào đó, container rỗng được nhanh chóng vận chuyển trở lại các quốc gia xuất khẩu hoặc khu vực cần sử dụng. Chính vì vậy, phí CIC trong trường hợp này thường do người mua hàng chịu.
Phụ phí CIC được áp dụng cho từng trường hợp cụ thể và có mức phí riêng cho mỗi container. Đặc biệt, vào cuối năm thời điểm giao thương quốc tế nhộn nhịp phí CIC có xu hướng gia tăng do nhu cầu vận chuyển hàng hóa và container rỗng tăng cao.
>>> Xem thêm: Hi-tech Container chuyên cho thuê và bán container giá rẻ, chất lượng tại TPHCM
Điều kiện cộng phí CIC trong xuất nhập khẩu
Phụ phí CIC (Container Imbalance Charge) là một khoản phí bổ sung mà người mua cần thanh toán, nhưng không được tính vào giá trị thực tế của lô hàng đã hoặc sẽ thanh toán. Khoản phí này chỉ áp dụng cho các lô hàng nhập khẩu.
Thông tin liên quan đến phụ phí CIC cần được xác minh rõ ràng thông qua các số liệu cụ thể, định lượng và phải đảm bảo phù hợp với các chứng từ liên quan để tránh nhầm lẫn hoặc sai sót.
Một số câu hỏi về phí CIC trong xuất nhập khẩu
Dưới đây là một số câu hỏi phổ biến về phí CIC trong quá trình xuất nhập khẩu hàng hóa:
Có sự mất cân bằng về vị trí Container các khu vực khác nhau không?
Tình trạng mất cân bằng container và thiếu hụt container rỗng không xảy ra ở mọi giai đoạn hay ảnh hưởng đến tất cả các hãng tàu. Tuy nhiên, phần lớn các hãng tàu vẫn áp dụng thu phụ phí CIC như một quy định mặc định và người chịu trách nhiệm chi trả thường là chủ hàng. Điều này đã trở thành một vấn đề gây bức xúc cho nhiều doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực xuất nhập khẩu.
Phụ phí CIC có thể bị khai gian không?
Trước khi quyết định thanh toán phụ phí CIC theo thông báo của hãng tàu, bạn cần phải kiểm tra thật kỹ thông tin. Hiện nay, phụ phí CIC có xu hướng gia tăng và còn nhiều yếu tố không minh bạch trong quá trình thu phí.
Một số hãng tàu thu phí CIC hai lần, cả ở giai đoạn xuất khẩu và nhập khẩu, nhằm tăng giá cước vận chuyển. Do đó, chủ hàng cần phải hết sức thận trọng và tiến hành kiểm tra kỹ lưỡng để đảm bảo sự rõ ràng và thống nhất về phụ phí CIC trước khi ký kết hợp đồng.
Mức phụ phí CIC là bao nhiêu?
Mức phí CIC dao động từ 55 – 85 USD cho container 20 feet và từ 115 – 170 USD cho container 40 feet, tùy thuộc vào từng thời điểm và điều kiện cụ thể.
Phí CIC là một yếu tố không thể thiếu trong ngành vận tải biển, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp xuất nhập khẩu. Mặc dù khoản phí này có thể gây thêm gánh nặng chi phí, nhưng việc hiểu rõ về nguyên nhân phát sinh và cách thức tính toán sẽ giúp các doanh nghiệp chủ động hơn trong việc quản lý chi phí vận chuyển. Việc thỏa thuận rõ ràng về phí CIC ngay từ đầu sẽ giúp giảm thiểu rủi ro và đảm bảo sự minh bạch trong các giao dịch, từ đó mang lại lợi ích lâu dài cho cả người gửi hàng và người nhận hàng.
